Short squeeze: Siết bán khống
Những ngày gần đây, phố Walls của Mỹ đang điêu đứng bởi những nhà đầu tư nhỏ lẻ, và cụ thể là một nhóm người dùng Reddit. Họ đã hợp lực cùng nhau đẩy giá cổ phiếu của GameStop và một vài công ty khác. Vậy việc đẩy giá cổ phiếu có thể “tấn công” những quỹ đầu cơ nổi tiếng thế nào? Siết bán khống (short squeeze) chính là từ khóa ngày hôm nay.
Để hiểu thuật ngữ này, có lẽ ta nên nhắc đến bán khống (short sell) trước. Với niềm tin là cổ phiếu sẽ giảm giá trong tương lai, bán khống nôm na nghĩa là bạn sẽ bán những cổ phiếu mà bạn vay ở hiện tại, sau đó mua lại ở mức giá thấp hơn để trả lại những khoản vay này. Số tiền chênh lệch còn lại là phần lợi nhuận bạn thu về.
Ví dụ, cổ phiếu CBA đang có giá 20k, nhưng bạn tin nó sẽ giảm xuống 10k trong 1 tháng nữa, nên bạn quyết định vay 10 cổ CBA từ một nhà broker D và bán ngay lập tức để có được 200k. Đến cuối tháng, nếu (1) giá CBA giảm xuống 10k thật, thì bạn chỉ cần bỏ ra 100k để mua 10 cổ trả D => bạn lãi 200-100=100k. Ngược lại, nếu (2) giá CBA tăng vù vù, bạn cũng có thể tự tính ra số tiền mình mất.
Thật không may, những quỹ đầu cơ có danh tiếng như Kynikos Associates, Muddy Waters Research, hay Citron Capital lại đang ở trong trường hợp (2), và đến từ sự thách thức của một nhóm nhà đầu tư trên Reddit mang tên “WallStreetBets”. Sau khi nhận ra vài quỹ đầu cơ của Wallstreet bán khống số lượng lớn cổ phiếu của GameStop, WallStreetBets đã rủ nhau đẩy giá cổ phiếu này lên hơn 1800%.
Trớ trêu ở chỗ, sự hợp lực của nhóm nhà đầu tư nhỏ lẻ này có lẽ đã không mạnh đến vậy, nếu như không có sự cộng hưởng với Short squeeze. Một mặt, hợp đồng bán khống có thời hạn, nghĩa là khi tới hạn thì bên short phải trả khoản vay cổ phiếu hoặc bỏ thêm tiền vào để tiếp tục hợp đồng. Mặt khác, ngược lại với vị thế long, bên short còn có thể dính lỗ không giới hạn (unlimited loss) như khả năng tăng giá của cổ phiếu, chưa kể tới khoản phí short khổng lồ. Tới lúc nhận ra quay đầu là bờ, họ buộc phải trả số nợ cổ phiếu này trước hạn để “cắt lỗ”. Việc cắt lỗ bằng cách mua lại cổ phiếu đã short trước đó, tạo lực cầu mua mới, khiến giá cổ phiếu Gamestop tăng và tạo áp lực cắt lỗ lên những nhà bán khống khác. Vòng xoáy này đã dẫn đến mức giá “trên trời” cho GameStop mấy ngày nay. Hiện tượng này được gọi là Short squeeze. Cụ Warren Buffett có nói chỉ khi thuỷ triều xuống mới biết ai không mặc quần, trong hoàn cảnh này cũng có thể nói vui là những nhà quản lý quỹ đã short GameStop cũng chỉ còn là những nhà đầu tư rách với chiếc quần short còn lại của mình.
Các bạn có thể tìm hiểu thêm về short squeeze, hedge fund strategy cùng rất nhiều kiến thức bổ ích khác trong phần Alternative Investment của chương trình CFA Level 1 tại Trustville nhé.
