Trustinsight 3: Cuộc hôn phối giữa máy tính, công nghệ và doanh nghiệp – Quả ngọt hay trái đắng? (Phần 1)

Trong thời buổi hiện tại, tôi được nghe rất nhiều về sự phát triển của CNTT, máy tính ở các dạng thức khác nhau, nền kinh tế tri thức, cách mạng công nghiệp 4.0… Tất cả đều có một điểm chung là sự tiến bộ về công nghệ trong đó CNTT sẽ thay đổi thế giới trong đó có các doanh nghiệp, chủ thể mà tôi hết sức quan tâm. Có rất nhiều khi tôi đã tự hỏi và tìm hiểu yếu tố gì về đầu tư vào CNTT sẽ là điểm khác biệt giữa những doanh nghiệp thành công và thất bại.

Khá thú vị là tôi lại tìm thấy gợi ý cho những câu hỏi của mình không phải nằm trong những tài liệu mới nhất mà lại là từ những tài liệu được viết vào những năm 90 của thế kỉ trước. Bởi vì câu hỏi của tôi muốn trả lời đó là làm thế nào để đánh giá được sự đầu tư vào CNTT là hiệu quả trong bối cảnh danh nghiệp nên chúng ta sẽ cần bắt đầu từ một số định nghĩa.

  1. Một doanh nghiệp hoạt động hiệu quả là một doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nhất nguồn lực mà mình có hay nói cách khác làm tạo ra nhiều đầu ra nhất cho mỗi đơn vị đầu vào. Đầu vào của doanh nghiệp sẽ có vốn và lao động. Trong lao động thực ra có thể phân ra những lao động có thể tạm chia ra lao động giản đơn và lao động trí óc.
  2. Để đo lường hiệu quả của doanh nghiệp thì thường gặp nhất chúng ta sẽ hay gặp các chỉ số về hiệu quả trên đồng vốn ROE, ROIC, ROA … Vậy thì để đo lường hiệu quả đầu tư CNTT chúng ta sẽ có thể so sánh thử các chỉ số nêu trên và một chỉ số nào đó về mức độ đầu tư CNTT ví dụ như chi phí đầu tư cho CNTT/đầu nhân viên, được trình bày ở đồ thị kèm theo.
  3. Theo đồ thị hơi cũ này (1997) (hình 1) thì chúng ta có thể thấy rằng không phải cứ đầu tư CNTT nhiều thì sẽ đem lại lợi ích (cho cổ đông). Các công ty dù thành công hay thất bại về về hiệu quả đồng vốn đều sử dụng ~ 2% Doanh thu cho chi phí về công nghệ thông tin. Ngắn gọn thì có thể thấy không có mối liên quan gì mức độ đầu tư về CNTT và lợi ích đem lại cho chủ sở hữu doanh nghiệp.
  4. Vậy điều gì đã đem lại thành công cho các doanh nghiệp nếu xét trên bình diện ROE, ROIC hay ROA, Paul A. Strasssmann cho thấy điểm khác biệt nhiều nhất giữa các doanh nghiệp thành công và thất bại về hiệu quả đồng vốn là: Các doanh nghiệp thành công đầu tư công nghệ thông tin để cải thiện năng suất vận hành (operational productivity) còn các doanh nghiệp còn lại thì đầu tư cải thiện năng suất quản trị (management productivity). Nói cách khác các doanh nghiệp thành công đầu tư vào các công cụ giải quyết các bài toán kinh doanh thực tế mà họ đối diện hàng ngày thay vì đầu tư ngay vào các hệ thống như báo cáo quản trị, CRM, ERP….
  5. Với tôi các số liệu, nhận định và lập luận này là khá thú vị. Đồng thời, tôi có mấy câu hỏi đặt ra cho nhận định này là:
    a. Vì sao việc đem đầu tư vào hệ thống CNTT để cải thiện năng suất vận hành lại đem lại hiệu suất cao hơn?
    b. Có phải nhận định này của Strassmann áp dụng với tất cả lĩnh vực kinh doanh?
    c. Hơn 20 năm đã trôi quá thì có những điều gì đã thay đổi?

Hình 1

Để trả lời cho các câu hỏi trên, mời quý bạn đón đọc Phần 2 của bài viết!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *